Блог студента

.Гельдер және Ұйымалар

.ЖМҚ, зольдердің және кейбір гидрофобты коллоидтардың ерітінділері белгілі бір шарттарда аққыштықтың жоғалуымен туғызатын өзгерістерге ұшырайды,   яғни   ерітінділердің   ұюы   жүреді,   бүл   кезде ұйымалар (студень) немесе гельдер (латынша gelatus-қатқан) түзіледі.Гельдер деп ішкі құрылымдар түзілуі нәтижесінде коллоидтық қасиетінің жоғалуын айтады. Гельдерді полимерлер ерітінділері мен зольдердің желатиндеуі кезінде немесе ксерогелъдердің ісінуі (хегос - грекше - құрғақ) кезінде де алуға болады, мысалы, ұста желімінің пластинкалары, құрғақ желатин, крахмал т.б. ас тағамдары (айран, кефир. сыр т.б.) ферменттік үдерістер әсерінен алынатын гельдер. Гельдердің құрғауға әсері әртүрлі. ЖМҚ алынатын гельдер (әдетте оларды ұйымалар деп атайды) құрғатқанда көлемі кішірейіп, тығыздығы артады, бірақ эластикалық қасиетін жоғалтпайды. Ал гидрофобты зольдерден алынған зольдер алдымен осындай өзгерістерге ұшырайды, сонан соң морт сынғыш болып, ұнтақтарға айналуы мүмкін. Бірақ, мұндай жіктеудің кемшіліктері бар, себебі гельдердің қасиеттері көп жағдайда. алу жолдарына және әртүрлі шарттарға байланысты. Мысалы эластикалық гельдерге   жататын   каучук,   төмен   температурада   оңай бұзылады және ұнтаққа майдаланады, ал кремний қышқылынан алынған. бірақ қоспалардын диализ әдісімен мұкият тазартылған кәдімгі морт сынғыш гель эластикалық қасиеттерге ие болады                Гельдердегі  және ұйымалардағы құрылымдық түзілулер.Золь гельге айналу шартында зат табиғатының маңь жоғары. Желатин ерітіндісі 16-18°С-те құрғақ заттың ең аз мөлшері 0,5% студень (ұйымаға)