Блог студента

Білімділік: Ондық бөлшекті 10, 100, 1000 сандарына көбейту мен бөлуді оқушы санасына бекіту, түсінік беру.

Дамытушылық: Тақырыпқа байланысты есептер шығару арқылы оқушының ой-өрісін белсенді дамыту, ойлау қабілетін жетілдіру.

Тәрбиелік: Оқушыларды берілген тапсырманы тиянақты орындай білуге, ұқыптылыққа, өз ойын дәл айтуға, шапшаңдыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың типі: Білімді пысықтау, дамыту.

Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, әр түрлі деңгейлік тапсырмалар орындату.

Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта, үлестірмелі қағаздар және көрнекі құралдар, слайдтар, кестелер.

Сабақтың барысы: 

І. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен сәлемдесу, сыныпты түгендеу, оқушылардың назарын сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:

ІІІ. Жаңа сабақ:

1. Жаңа материалды үйренуге дайындық.

2. Ондық бөлшекті 10, 100, 1000 сандарына көбейту және бөлу тақырыбын түсіндіру.

IV. Жаңа материалды меңгергендігін есептер шығару арқылы меңгерту және тексеру.

V. Жаңа материалды бекіту және оқушылардың білімін бағалау.

VI. Үй тапсырмасын хабарлау және оған нұсқау беру.

 

ІІІ. 1. Жаңа материалды үйренуге дайындық.

Оқушылар біздер ондық бөлшектердің жазуын, оқуын үйрендіңдер.

Алғашқы ондық бөлшек орта ғасырларды араб математиктерінің еңбектерінде және олармен бір уақытта Ежелгі Қытайда пайда болды.

Одан ертерек Ежелгі Вавилонда бөлшектер қолданылған.

Ондық бөлшек екі бөліктен тұрады. Ондық бөлшектің жазылуындағы үтірдің сол жағындағы үтірлер оның бүтін бөлігін, ал оң  жағындағы цифрлар бөлшек бөлігін құрайды. Бүтін бөлік бөлшек  бөліктен үтірмен ажыратылады. Ондық бөлшек дегеніміз не?

Бірліктен де кіші разрядтары бар ондық жүйеде жазылған сан ондық бөлшек деп аталады.

Ондық бөлшектерді қосу және азайтуды білеміз!

Ондық бөлшекті натурал санға қалай көбейтеміз?

Ондық бөлшекті натурал санға көбейту үшін:

1) Үтірге назар аудармай, натурал сандарды көбейтетендей көбейту керек.

2) Ондық бөлшекте неше ондық таңба болса, көбейтіндіде оң жақтан сонша цифрды үтірмен ажырату керек.

Ондық бөлшекті ондық бөлшекке қалай көбейтеміз?

Ондық бөлшектерді көбейту үшін:

1) Бірінші үтірге назар аудармай, натурал сандарды көбейтуді орындау керек.

2) Көбейткіштердің екеуін де неше ондық таңба болса, көбейтінді де оң жақтан сонша цифрды үтірмен ажырату керек. 

Ондық бөлшекті натурал санға қалай бөледі?

Ондық бөлшекті натурал санға бөлу үшін:

1) Ондық бөлшектің назар аудармай, оны натурал санға бөлу керек.

2) Бүтін бөлікте бөлу аяқталғанда, бөліндіде үтір қою керек.

Ондық бөлшекке бөлу ережесі.

1) Бөлгіште неше ондық таңба болса, бөлінгіш пен бөлгіштегі үтірлерді оңға қарай сонша цифр аттап көшіру керек.

2) Шыққан натурал санға бөлуді орындау керек.

 

ІІІ.2. Ондық бөлшекті 10, 100, 1000 сандарына көбейту және бөлу тақырыбын түсіндіру.

1,385 ондық бөлшегін 10, 100, 1000  т.с.с. сандарына көбейтуді қарастырайық.

 

Ондық бөлшекті 10-ға көбейткенде, үтір бір бір цифр оңға, 100 – ге көбейткенде, үтір екі цифр оңға, 1000-ға көбейткенде, үтір үш цифрға оңға қарай және тағы сол сияқты жылжиды.

Ондық бөлшекті 10, 100, 1000 тағы сол сияқты сандарына көбейту үшін, ондық бөлшектің үтірін сәйкесінше 1, 2, 3 және тағы сол сияқты орынға оңға қарай жылжыту керек. Бөлудің көбейтуге кері амалы екенін білеміз, сондықтан 10, 100, 1000 т.с.с. бөлу үшін үтірді керісінше солға қарай жылжытамыз. Егер цифр жетпесе онда сол жағынан қанша нөл қажет болса, сонша нөл жазамыз.

 

 

12,34 • 10 = 123.4

12.34 • 100 = 1234

12,34 • 1000 = 12340

 

12,34 : 10 = 1,234

12.34 : 100 = 0,1234

12,34 : 1000 = 0,01234

 

Ондық бөлшекті 10, 100, 1000  т.с.с. санға бөлу үшін осы ондық бөлшектің үтірін бөлгіште бірден кейін қанша нөл болса, сонша орынға солға қарай жылжыту керек.

 

IV. Жаңа материалды меңгергендігін есептер шығару арқылы меңгерту және тексеру.

Ондық бөлшекті 10, 100, 1000 т.с.с сандарына көбейту мен бөлу тақырыбын есептер шығарту арқылы меңгерту.

№ 841. Есептеңдер.

 

 

56 : 10 = 5,6

376 : 10 = 37,6

1785 : 100 = 17,85

243 : 1000 = 0,243

 

46 : 1000 = 0,046

8 : 100 = 0,08

423 : 100 = 4,23

6 : 10 = 0,6

 

№ 842. 

а) Санды 10, 100, 1000 есе кемітіңдер.

 

 

8 : 10 = 0,8

8 : 100 = 0,08

8 : 1000 = 0,008

 

81 : 10 = 8,1

81 : 100 = 0,81

81 : 1000 = 0,081

 

729 : 10 = 72,9

729 : 100 = 7,29

729 : 1000 = 0,729

 

0,51 : 10 = 0,051

0,51 : 100 = 0,0051

0,51 : 1000 = 0,00051

 

7,45 : 10 = 0,745

7,45 : 100 = 0,0745

7,45 : 1000 = 0,00745

 

0,02 : 10 = 0,002

0,02 : 100 = 0,0002

0,02 : 1000 = 0,00002

 

0,083 : 10 = 0,0083

0,083 : 100 = 0,00083 

0,083 : 1000 = 0,000083 

 

0,001 : 10 = 0,0001

0,001 : 100 = 0,00001

0,001 : 1000 = 0,000001

 

0,802 : 10 = 0,0802

0,802 : 100 = 0,00802

0,802 : 1000 = 0,000802

 

ә) Санды 10, 100, 1000 есе арттырыңдар.

 

5 • 10 = 50

5 • 100 = 500

5 • 1000 = 5000

 

32 • 10 = 320 

32 • 100 = 3200

32 • 1000 = 32000

 

0,7 • 10 = 7

0,7 • 100 = 70

0,7 • 1000 = 700

 

0,41 • 10 = 4,1

0,41 • 100 = 41

0,41 • 1000 = 410

 

0,00052 • 10 = 0,0052

0,00052 • 100 = 0,052

0,00052 • 1000 = 0,52

 

0,00004 • 10 = 0,0004

0,00004 • 100 = 0,004

0,00004 • 1000 = 0,04

 

7,205 • 10 = 72,05

7,205 • 100 = 720,5

7,205 • 1000 = 7205

 

0,04 • 10 = 0,4

0,04 • 100 = 4

0,04 • 1000 = 40

 

0,00056 • 10 = 0,0056

0,00056 • 100 = 0,056

0,00056 • 1000 = 0,56

 

№ 843. Өрнектің мәнін табыңыз.

 

 

2,3 • 10 = 23

0,58 • 10 = 5,8

7,3 : 10 = 0,73

4,25 : 10 = 0,425

 

9,468 • 100 = 946,8

31,17 • 10000 = 311700

0,074 : 1000 = 0,000074

560,9 : 10000 = 0,05609

 

0,625 • 1000 = 625

0,39 • 100 = 39

7819,2 : 1000 = 7,8192

50,6  : 100 = 0,506

 

Кестені толтырыңдар:

 

 

           Бөлгіш       Бөлінгіш 1,5 10 100

 

2,25  

3,75  

7,5  

           Бөлгіш       Бөлінгіш 1,2 10 100

 

1,08  

1,296  

1,44  

 

 

           Бөлгіш       Бөлінгіш 1,6 10 100

 

2,56  

4,096  

5,12  

 

№ 848. 

a = 10, в = 100, c = 1000 болса, онда 14,25 а + 0,025 в + 0,795 с өрнегінің мәнін табыңдар.

14,25 • 10 + 0,025 • 100 + 0,795 • 1000 = 811,75.

 

V. Жаңа материалды бекіту және оқушылардың білімін бағалау.

 

1. Есептеңдер:

 

 

4,2 • 10 = 42

4,2 • 100 = 420

4,2 • 1000 = 4200

 

3,7 • 10 = 37

3,7 • 100 = 370 

3,7 • 1000 = 3700

 

8,5 • 10 = 85

8,5 • 100 = 850

8,5 • 1000 = 8500

 

2. Есептеңдер:

 

0,7 : 10 = 0,07

2,3 : 10 = 0,23

17,5 : 100 = 0,175

125,7 : 1000 = 0,257

 

72 : 10 = 7,2

8 : 10 = 0,8

123 : 100 = 0,123

345 : 1000 = 0,345

 

12,1 : 10 = 1,21

78,6 : 100 = 0,786

246,7 : 1000 = 0,2467

38,2 : 1000 = 0,0382

 

3. Теңдеуді шешіңдер:

 

10 х  =  59,5

x = 59,5 : 10

x = 5,95

10 • 5,95 = 59,5

 

100 x = 27,3

x = 27,3 : 100

x = 0,273

100 • 0,273 = 27,3

 

1000 x = 273,4

x = 273,4 : 1000

x = 0,2734

1000 • 0,2734 = 273,4

 

x : 10 = 62,4

x = 62,4 • 10

x = 6,24

6,24 : 10 = 62,4

 

x = 100 = 6,27

x = 6,27 • 100

x = 627

627 : 100 = 6,27

 

x : 1000 = 6,278

x = 6,278 • 1000

x = 6278

6278 : 1000 = 6,278

 

VI. Үй тапсырмасын хабарлау және оған нұсқау беру.

№ 851; № 852; № 853.